آثار مستند حکاکی شده بر روی سنگ قبور بزرگان اجداد طایفه ی گیلانی کلهر که تعدادی از آنها توسط محقق و کارشناس تاریخ طایفه ی گیلانی کلهر، آقای اکبر میرزایی شناسایی، کشف، مرحمت و بازسازی شده است، گویای قدمت دیرینه و تمدن این طایفه می باشند.
دو مزارستان گنبد صوفی بگ گیلانی ( گمه کله جوب عزیزی) و مزارستان میلیل از قدیم الیام قبرستان طایفه گیلانی کلهر می بوده اند ،که قبل از دوران صفویه بر روی قبور بزرگان اجداد طایفه گیلانی بنایی به اسم " میل " که از جنس ساروج و سنگ به صورت کله قندی به ارتفاع سه تا پنج متر بنا می کرده اند.
مزارستان " گمه " از یک گنبد که متعلق به صوفی بگ و هشت میل و مزارستان میلیل از هفت میل که همگی متعلق به سلسله های قبل از صفویان(یعنی تیموریان ، خوارزمشاهیان ، سامانیان ، ساسانیان....) بوده اند و در سال 1387 توسط میراث فرهنگی ثبت ملی گشته است.
و با شروع دوران حکومت صفویان و بعد از آنها ،یعنی زندیه ، قاجاریه و..... مقبره نوادگان و و بزرگان این طایفه به صورت سنگ قبر حکاکی شده دو تیکه ، که بر روی سنگ زیرین به رسم الخط عربی چنین نوشته اند (یا الله – یا محمد – یا حسین – اشهد ان لا الله الی لا –اشهد ان محمدا رسول لله – اشهد ان امیرالمومنین ولی الله – آرامگاه جنت المکان مغفور صوفی بگ ولد محمد بگ – من طایفه گیلانی – سنه 877 هجری قمری ) همچنین سنگ قبورهای متعلق به 247 هجری قمری - 451 هجری قمری یعنی 12 قرن گذشته کە تصاویر مهر و جانماز و تسبیه و.... و بر سنگ عمودی تصاویر وسایل رزمی ، دفاعی و صیادی و سوار کاری که بیشتر تصاویر شمشیر ، گرز ، خنجر ، قلخان(سپر)و اسلحه ، شکار و ..... که پیاده یا سوار بر اسب در ژست های مختلف حکاکی شده اند.
در ذیل به تعدادی از این قبورکه اسم طایفه گیلانی در تواریخ مختلف تا یازده قرن پیش بر روی آنها حکاکی شده اشاره شده است.
1 - آرامگاه جنت المکان مرحوم صوفی بـگ ولد محمد بـگ من طایفه گیلانی 877 ه ق جمادی الثانی
2 - آرامگاه جنت المکان مرحوم محمد بـگ ولد نظر بـگ من طایفه گیلانی سنەی ه . ق . 1008
3 - آرامگاه جنت المکان مرحوم عبداله بگ ولد مراد بگ من طایفه گیلانی بیگزاده سنەی ه ق 1046 (جد طایفه بگزاده سیاهگل ،بگزاده اسلام آباد غرب و بگزاده نسار دیره کدخدا اسد حسینی)
4 - آرامگاه جنت المکان مرحوم علی بگ ولد رضا مراد بگ من طایفه گیلانی بساط بگ سنەی 451 ه . ق . ( طایفه گیلان گراویان )
5 - آرامگاه جنت المکان مرحوم کمرخان ولد علیخان من طایفەی محمد نظر بگ گیلانی سنەی ه ق 1200 (گرز بلوط کدخدا آزادخان رستمی)
6 - آرامگاه جنت المکان مرحوم صید علی بگ ولد محمد بگ من طایفه گیلانی سعید بگ سنەی 247. ه ق (شیخ سرخه دین کدخدا داوود قادری)
7 - آرامگاه جنت المکان مرحوم..... محمد بگ من طایفه گیلانی احمد بگ سنەی 1246 ه ق ( یکی از نوادگان طایفه گورسفید کدخدا نامدار فتاح بگ گیلانی )
8 - ارامگاه مرحوم کربلای منصور ولد مرحوم فتح الله از طایفه گیلان بەتاریخ 11/1204 ( طایفه بریم بگ گیلانی)
لازم به ذکر است تواریخ قبور فوق به رسم الخط عربی (هجری قمری ) میباشد که هم اکنون سال 1393ه ش مصادف با 1436 ه ق میباشد.
