قدمت و تاریخچەی مستند گیلانغرب ـ پایتخت ایل کلهر (میلکان کورد کەڵهوڕ)

کورد کەڵهوڕ : کرماشان ، بیجار ، ئیلام ، خانەقین و ...

کورد کەڵهوڕ : کرماشان ، بیجار ، ئیلام ، خانەقین و ...

1 _ دلایل و تصاویر مستند نامگذاری گیلانغرب از قدیم الیام بە همین نام (گــیـەڵان = گیەڵ +ان)
2 _ |گــیەڵ| = موورت یا مورد امروزی : نام درختچەای کهن و شفابخش در سراب دشت گیلان، مورد تقدیس ایین زرتشت کە در باور مردمان این دیار گیەڵ رویده شده از عرق زرتشت ، نماد اهورا مزدا و نوروز باستان در سرزمین ماد بوده است .
3 _ اسم کوردی | گیەڵان | = یعنی جایی که درخت |گیەڵ| دارد (گیلانغرب امروزی)
4 _ ریشه و پیشینەی تاریخی اجداد طایفەی گیلانی کلهر ( کهن شاخەی هفت برادران کەڵهوڕ : هفت طایفه = حاجی زادگان _ گیلانی _ منصوری = مەسۊری _ زینلخانی _ کاظمخانی _ قوچمی _ آجودانی )
5_ تصاویر مستند سنگ نوشتەی قبور اجداد طایفەی گیلانی کلهر کە (1105) سال قبل از سفر رضا شاه بە منطقه گیلانغرب ، اسم گیلان و طایفەی گیلانی بر روی انها حکاکی شدە است ، ادعای کذب بر نامگذاری این شهر توسط رضا شاه پهلوی را از درجه اعتبار ساقط می کنند.

6 _ زاراوەێ کوردی کەڵهوڕی (زبان کوردی کلهری ، گویش قوم کلهر) : کرماشان ، خانەقین ، ئیلام ، بیجاڕ ( کرماشان ، بیجاڕ= تاێەفەێ گەڕوس ، سونگوڕ وە کولیایی ، قوروە ، بەشێ لە کامیاران وە ڕەوانسەر ، ماێشت ، هارون ئاوا = شاباد ، حەڵەوان = سرپیەڵ زەهاو ، قەسر شیرن ، گیەڵان ، سیروان ، شیروان وە چەرداوڵ ، ئەسەد ئاوا ، بێستۊن ، چەمچەماڵ ، سەحنە ، ئەێوان ، سراوڵە ، چەوار، بەدرە ، ئاودانان ، دهگوڵان ، مەڵگشای ، خورم ئاوا ، پول دوختر ، حومەیل ،هولەیلان ، زەنگنە وە ..... ـ شارەکانێ باشوور :خانەقین ، دەربەندی خان ، زاخو ، مەنەلی ، بەدرەێ باشوور ، قەرە داخ ، جەسان ، جڵولا ، گەرمیان ، زرباتیە ، کفری ، سعدیە ، کەلار ، شەیخ باوە ، کوت ، قازانیە ، بلدڕۆز ، وە .....)

7 - ایل کورد کلهر : قسمتی از قوم کورد کلهر که از قدیم الیام در بخش مرکزی مناطق کلهرنشین به صورت متمرکز کوچ عشایری (ییلاق - قشلاق) مشخص و هم مسیر داشته اند را ایل کلهر می نامند ، درحال حاضر جمعیتی به تقریب بین 3 الی 4 میلیون نفر در کشور ایران و عراق را تشکیل میدهند ، اما باید توجه داشت که جمعیت قوم باستانی کورد کلهر چندین برابر بیشتر از خود ایل کلهر می باشد .

پربیننده ترین مطالب
مطالب پربحث‌تر
آخرین نظرات

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «طایفه کشکولی کلهر» ثبت شده است

 

کوچ ومهاجرت:


مهاجرت تعدادی از بزرگان طایفه ی گیلانی کلهر به همراه دیگر طوایف ایل کلهر به شیراز در زمان حکمرانی " محمد علیخان کاظم خانی " به ایل کلهر که به کوچ هزاره سیاسی کلهر معروف است در زمان به حکومت رسیدن کریم خان زند جهت حمایت نظامی سیاسی از سلسله نوپای زندیه درسال 1164 هجری قمری به  شیراز بوده است(مجمل التواریخ گلستانه ) که بعداز سقوط زندیه تعدادی از افراد این قوم مانند دیگر طوایف کلهر به محل زندگی اولیه ی خود برگشته اند، به همین خاطربعضی افراد سهوا تعدادی از تیره های آنها را شیرازی میخوانند.
ازجمله تیره بیگزاده (گیلانی)اسلام آباد غرب که از نوادگان صوفی بگ بگزاده و وسین بگ جهانی بیگزاده گیلانی هستند و .....
و همچنین تعداد کثیری از آنها که به هر دلیلی موفق به بازگشت  نشده اند، در همان جا سکونت دایم  گزیده اند ، از جمله خانواده های کثیر : دارابیگی ، میرزایی ، بابا خانی ، کلهر ، مرادیان ، دارابی و بیگزاده ...... در شهر ستان " مرودشت  " شیراز ، و همچنین خاندان بیگی ، میرزایی ، نظر بیگی ، کلهر، بیگزاده و ... در منطقه " دروازه قرآن شیراز"  و نیز روستای " چهل چشمه  " مرکز بخش ارژن  شیراز از طایفه کلهر  که به صورت  یازده  روستا در اطراف  شهرستان کازرون  در شمال شرق شیراز سکونت دارند.

2.تیره بزرگ ابراهیم بگ گیلانی کلهر نوادگان محمد بگ گیلانی ساکن کرمان و شهرستان بم، که  از شیراز به کرمان  و بم در پایان حکومت زندیه و شکست لطف علی خان زند در کرمان تا آخرین نفس از آنها حمایت کردند

که به دلیل قدمت سیصد ساله ی آنها در استان فارس و کرمان اکثرا ازمالکین اراضی ،  تجار و بازاری های قدیمی  شیراز بحساب می آیند و جمعیتی به تقریب بیش از 3000  خانوار را تشکیل می دهند که از کرد های  جنوبی کرمانشاه به محلی به اسم گیلان  تعلق دارند که به کلهر ها یا گیلانی ها معروف هستند.

 

همچنین نوادگان کرمعلی خان کلهر که طوایف کردعلیوند، مرادعلیوند، کهزادوندو بهاروند ساکن لرستان و سه طایفه کشکولی بزرگ و کشکولی کوچک و طایفه قراچه ای که جمعا جمعیتی بیش از 20 درصد ایل قشقایی شیراز را تشکیل می دهند، تمامی کلانتران و ریس العشایر های این سه طایفه بزرگ که در دوره قاجاریه به عنوان طوایف مستقل با ایلبیگی و کلانتران مستقل از ایل قشقایی محسوب میشدند از نوادگان حسین خان کلهر و از دودمان داراب بگ گیلانی کلهر می باشند ، که در کوچ هزاره سیاسی ایل کلهر جهت حمایت از سلسله نوپای زندیه به شیراز مهاجرت نموده اند.

 

 

 (مرجع : کوردان فارس و کرمان از  مرحوم استاد دکتر جمشید صداقت کیش ، ایران شناس و کورد شناس استان فارس که بیش از 70 جلد کتاب و 300 مقاله ارزنده  به چند زبان از ایشان به یادگار مانده است)


در پایان از تمامی محققین ، مورخین و نویسندگان زحمت کشی که در خصوص قدمت و تاریخچه ی گیلانغرب دست به قلم می زنند، عاجزانه خواهشمندم قدمت ،هویت و تاریخچه مرکز ایل کلهر بزرگترین ایل کورد  ، شهرستان گیلانغرب  را با اطلاعات نادرست و مبهم زیر سوال نبرند و اشتباهات گذشتگان را چه به صورت نا آگاهانه چه هدف دار تکرار نکنند تا ذهن مردم از این بیشتر منحرف گردیده  نشود.

با تشکر از همکاری: شبکه مستند صدا وسیما ، شبکه زاگرس کرمانشاه و شبکه استانی فارس ، جهت پخش مستندات و اطلاع رسانی صحیح و سریع قدمت و دلیل مستند نامگذاری گیلانغرب، سازمان مردم شناسی کرمانشاه لرستان و ایلام و فارس

۱۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۹ شهریور ۹۳ ، ۱۸:۲۸